Onlangs gaven de dierenartsen uit Den Helder aan dat zij genoodzaakt waren de spoeddiensten voor de nachten en weekenden uit te besteden aan spoedklinieken in Heerhugowaard, Alkmaar en/of Amsterdam. Behalve veel lieve, begrijpende reacties, leidde dit, op vooral social media, helaas ook tot boze reacties.

Wij begrijpen dat mensen schrikken van deze verandering. Iedereen wil natuurlijk zo snel mogelijk hulp als zijn huisdier ziek of gewond is. Deze beslissing is echter niet zomaar genomen; er is lang over nagedacht en gepraat en er zijn verschillende andere opties bekeken. Toch was de conclusie dat de situatie onhoudbaar was en dat dit de beste oplossing is voor iedereen.

Er is landelijk een tekort aan dierenartsen. In Nederland is maar één universiteit waar dierenartsen opgeleid worden. Omdat de capaciteit van de universiteit natuurlijk niet oneindig is, is er een numerus fixus ingesteld. Dit wil zeggen dat er per jaar een beperkt aantal nieuwe studenten wordt toegelaten. Vergeleken met andere studies, rondt een groot deel van hen de studie ook echt af. Diergeneeskundestudenten zijn erg gemotiveerd en hebben veel zin om dierenarts te worden. Bijna allemaal wilden ze al vanaf zeer jonge leeftijd dierenarts worden, een leeftijd zo jong, dat ze nog geen benul hadden van geld verdienen of diensten doen.

Het werk als dierenarts valt veel (jonge) dierenartsen echter zwaar, waardoor vrij groot deel van hen na een aantal jaar besluit ander werk te gaan doen. Vooral de diensten worden als zeer belastend ervaren. Anders dan bij andere beroepen, doen veel dierenartsen hun diensten bovenop hun normale werkweek. De spoedgevallen die worden binnengebracht zijn vaak aangrijpend en volkomen onvoorspelbaar: je weet nooit wat er boven je hoofd hangt. Dit geeft spanning. Ook dierenartsen hebben, net als andere hulpverleners, daarbij regelmatig te maken met veeleisende, dwingende eigenaren met korte lontjes en grote monden. Al doen ze nog zo hun best, de waardering is vaak laag. Het valt niet mee keer op keer uitgemaakt te worden voor geldwolf of dierenbeul. Veel dierenartsen krijgen hierdoor burn-outs, verlaten het vak, of willen geen diensten meer doen. Het percentage zelfmoorden onder dierenartsen is wereldwijd zeer hoog. 

Doordat veel dierenartsen ander werk gaan doen, is er een tekort ontstaan en dan met name aan dierenartsen die ook bereid zijn diensten te doen. Dit is in het hele land het geval, maar speciaal ook in het afgelegen Den Helder. Al jaren is het erg moeilijk mensen te vinden die hier willen werken, zowel voor vast werk als voor bijvoorbeeld vakantiewaarnemingen. Als ze dan toch kunnen kiezen, werken ze liever in een ander deel van het land. Al die jaren hebben de Helderse dierenartsen zelf extra kunnen bijspringen om alle dieren te kunnen behandelen, maar de druk werd steeds hoger. Er zijn door deze lichamelijke en geestelijke overbelasting inmiddels al dierenartsen en assistentes (bijna) uitgevallen in Den Helder.

Overdag lukt het met wat kunst- en vliegwerk tot nu toe nog steeds om de praktijken bemand te houden. Dit kunt u merken doordat er in sommige praktijken regelmatig een andere dierenarts aanwezig is. Geen van deze wisselende dierenartsen is echter bereid dienst te doen. Ze wonen elders met hun gezinnen en hier overnachten op een veldbedje wil niemand. Er zijn dus te weinig dierenartsen overgebleven om ook de nachten en avonden op te vullen. Zoals gezegd, deze diensten komen nog eens bovenop de normale (meer dan) fulltime werkweek, waardoor het geen uitzondering was dat een dierenarts 80 uur achter elkaar aan het werk was. Daar komt bij dat ook andere dienstengroepen in de omgeving problemen hebben en er hier patiënten daar vandaan extra bijkwamen. Ook de dierenambulance beperkte zijn werkzaamheden vanwege een gebrek aan vrijwilligers, met, m.n. ‘s nachts, extra werk voor de Helderse dierenartsen als gevolg.

De directe aanleiding voor het overdoen van de spoeddienst naar spoedklinieken, is, zoals waarschijnlijk bekend, dat één van de praktijken zich terugtrok uit de dienstenkring. Ook zij konden geen personeel vinden in Den Helder. Zij hebben echter een zeer goede oplossing geboden, de spoedkliniek. Deze is wat zuidelijker in de provincie gelegen, waardoor het vinden van personeel makkelijker is. Bovendien kunnen de diensten zo verdeeld worden, dat dierenartsen en assistentes in een soort ploegendiensten kunnen werken.

Deze spoedklinieken zie je in het hele land ontstaan. Zij zijn gespecialiseerd in het bieden van spoedeisende zorg. Dag en nacht zijn hier mensen aanwezig om de patiënten te behandelen en in de gaten te houden, een heel verschil met één dierenarts die dagen achter elkaar dienst heeft en natuurlijk ook nog af en toe moet slapen. De spoedklinieken komen de diergeneeskundige zorg zowel ‘s nachts als overdag alleen maar ten goede. U begrijpt dat het niet meevalt als dierenarts alleen of misschien samen met een assistente, bijvoorbeeld een keizersnede op een hond met tien pups verantwoord uit te voeren. De diergeneeskunde overdag in Den Helder wordt er beter van als de dieren behandeld worden door een frisse, uitgeslapen dierenarts die plezier heeft in zijn of haar werk. Als er hier dierenartsen gaan uitvallen, zal de zorg overdag echter nog verder in het gedrang komen.

We begrijpen dat u bang bent dat de afstand naar de spoedkliniek te groot is. We hebben hier ook lange tijd over gesproken. Toch denken wij dat dit niet opweegt tegen de grote voordelen.
Hoe verdrietig ook, een dier dat er zo slecht aan toe is, dat hij binnen deze reistijd overlijdt, zal ook overlijden als hij sneller bij een dierenarts is. Deze situatie komt overigens veel minder vaak voor dan men denkt.
Het is natuurlijk vervelend als mensen geen vervoer hebben, maar dat was altijd al iets om rekening mee te houden. De ervaring leert, dat vrijwel iedereen ook bij de spoeddiensten in Den Helder of Julianadorp met de auto naar de praktijk kwam, ofwel met de eigen auto, ofwel met de auto van een familielid of bekende. Het enige verschil is dat de reistijd nu langer is.

Zoals uit bovenstaande duidelijk zal zijn, zal het samenvoegen van praktijken niets oplossen: er blijft een tekort aan dierenartsen. Ook heeft de beslissing in tegenstelling tot wat mensen nogal eens denken, niets met geld te maken. Samengaan met andere dienstenkringen is geen optie. De groep en dus het aantal patiënten wordt dan veel te groot voor een dierenarts die alleen staat.

We hopen dat ook de mensen die zich negatief uitlieten op Facebook de situatie nu beter kunnen begrijpen. Iedereen kan bijdragen aan een goede zorg voor de dieren in Den Helder en Julianadorp. Neem als een huisdier ziek is op tijd contact op met uw dierenarts. Houd goed in de gaten of u nog voldoende voer en medicijnen in huis heeft als uw dier deze gebruikt. Mocht u geen vervoer hebben, probeer dan alvast rond te kijken wie u eventueel zou kunnen helpen, maak van tevoren afspraken en help elkaar. De dierenambulance kan uw zieke dier elke dag van de week tot 21:00 uur tegen zeer schappelijk tarief naar een spoedkliniek brengen.

We hopen dat u zich realiseert dat de dierenartsen die het langste de diensten gedaan hebben, tientallen jaren lang, het nu moeten ontgelden. Zij kunnen niet zoveel meer hebben. Als zij uitvallen, is er pas echt een probleem.

Inmiddels heeft gemeente Den Helder de dierenartsen van Den Helder en Julianadorp uitgenodigd voor een gesprek. Uiteraard zullen wij hier gehoor aan geven.